Özet
Kimlik, bireylerin aidiyet hissettiği topluma tutunma noktalarında açığa çıkan özdeşleşim birimidir. Kişi kendi çevresinin ürünü olarak toplumun kültürüyle kimliklenir. Farklı coğrafyalarda yaşayan veya yaşamak zorunda kalan göçmenler ise kendi öz kimlikleri ile vatandaşlık kimlikleri arasında gidip-gelen değerler demetini takip eder. Bu çalışma, Fransa’da yaşayan Türkiyeli gençlerin özellikle kriz zamanlarında, kendi anlam dünyalarını nasıl ifade ettikleri ve neler yaşadıkları üzerine eğilmektedir. Hipotetik olarak, Fransa’da yaşayan yirmi Müslüman Türkiyeli gencin örnek olarak seçilen ‘kriz’ zamanındaki refleksleri incelenecek, duygu, fikir ve davranış biçimlerinden yaşadıkları topluma tutunma noktaları sorgulanacaktır. Çalışma, kriz zamanı olarak Charlie Hebdo’nun Hz. Muhammed’e yönelik yayınladığı pejoratif karikatürleri seçmekte; metodolojik olarak ideografik yaklaşımı benimserken, pratikte mikro bir saha araştırması yapmaktadır. Mülakatlar yoluyla kimliği çözümleyen araştırma, belirli bir kuramsal zemini başlangıç olarak kabul etmek yerine “kurama varışı” denemektedir. Ortaya çıkan veriler neticesinde, Horkheimer’ın “akıl tutulması” kavramının yeni bir formülasyona kapı araladığı görülmektedir. Kimlik tutulması olarak tanımlanabilecek kavramsallaştırmada, araçsallaşan kimliğin dünyası ile amaç-araç dengesi altüst edilmekte, düşünce ile eylem aynı sayılmakta, uysal tipolojiler yaratılmakta; öykünme, yaşam koşullarının parçası haline gelmektedir. Diğer taraftan, tüm uysallaşmaya rağmen, “tekinsiz bir özlem” bireylerin öz-kimliklerini isyan ettirmektedir. Bireyler umutla-umutsuzluk arasında kaykılan bir bekleyişi yaşamakta, kendi öz kimlikleri ile yaşadıkları atmosferin kimliği arasında sıkışmaktadır. Fransa gibi özgürlük, kardeşlik, eşitlik söylemlerinin beşiğinde yaşayan örneklemdeki kimliklerin durumu da Zarifoğlu’nun “mavi gök orda mı” şeklinde dillendirdiği parçalanmışlık hissiyatını çağrıştırmaktadır. Durum sosyolojisi içinde anlamlanan “mavi gök orda mı” sendromu kırılganlığı, parçalanmışlığı ve geçiciliği ile kriz zamanlarına yönelik yeni bir kimlik tanımlaması yapmanın gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Max Horkheimer kimlik tutulması Charlie Hebdo karikatür krizi Cahit ZarifoğluPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Birsen Banu Okutan, Yrd. Doç. Dr., İstanbul Üniversitesi
- DOI: dx.doi.org/10.12658/M0228
- Yıl: 2018 (Mart) / Cilt: 8 / Sayı: 1
- Sayfa: 85-113
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 1812 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git