Makale

Suriye İç Savaşı’nın Arap Aleviler Üzerindeki Etkileri

Özet

Suriye’de 2011’de başlayan rejim karşıtı gösterilerin güvenlik güçleri ile göstericiler arasında çatışmalara dönüşmesiyle patlak veren ve sekiz yılı aşkın süredir devam eden iç savaş, ülkede yaşayan tüm toplumsal grupları derinden etkiledi. Uzun süredir iktidarı elinde tutan Esad ailesinin Arap Alevi kökenleri ve çatışmaların hızla mezhepçi bir hal alması, dikkatleri Arap Alevi toplumunun üzerine yöneltti. Hem Esad yönetiminin devamı hem de muhalefetin rejim karşısındaki başarısı açısından Arap Alevilerin alacağı tavır oldukça kritik görüldü. Bu minvalde Arap Alevilerin Esad yönetimiyle ve muhalefetle ilişkileri değişik mahfillerde çokça tartışıldı. Ancak, bu zamana kadar iç savaşın Arap Aleviler üzerindeki etkileriyle ilişkili kayda değer bir çalışma yapılmadı. Alevilerin kaygıları ve çatışmalardan nasıl etkilendiği üzerinde pek durulmadı. Arap Alevi toplumunun içindeki ayrışmalar ve hem rejimle hem de muhalefetle geliştirdikleri komplike ilişkiler göz ardı edildi. Bu makale, rejim karşıtı gösterilerin iç savaşa dönüştüğü süreçte ve iç savaş boyunca Suriyeli Arap Alevilerin durumunu analiz etmeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda Arap Alevilerin hem Esad rejimi hem de muhalefetle ilişkileri incelenmiş ve iç savaşın Alevi toplumu üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Rejim karşıtı gösteriler karşısında Alevi toplumunun yeknesak hareket etmediği, bir kısmının Esad yönetiminin yanında dururken önemli bir kısmının muhalefete meylettiği ortaya konulmuştur. Ancak çatışmaların zamanla mezhepçi bir hal alması, Alevilerin çoğunluğunun toplumsal güvenlik kaygılarını tetiklemiş ve İslamcı grupların ağırlığının giderek arttığı muhalefet karşısında Esad yönetimini desteklemesine sebep olmuştur. Bununla beraber Alevilerin Esad yönetimi ile ilişkilerinin problemsiz olduğu söylenemez ve Esad’a verdiği destek yalnızca mezhepçi sebeplerle açıklanamaz. Bu desteğin sosyolojik, tarihsel ve siyasi nedenleri vardır.

Anahtar Kelimeler

Suriye Esad yönetimi Arap Aleviler iç savaş toplumlararası çatışma mezhepçilik