ÖZET
Şeyhlik olgusu, İslam dünyasında tasavvuf ve onun kurumsallaşmış hali olan tarikatların ortaya çıkışı ile birlikte 11. yüzyıla dayanmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde beyliklerin/mirliklerin 19. yüzyılda ortadan kalkmasıyla şeyhler, bölgede önemli bir güç haline gelmişlerdir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, Şanlıurfa’da şeyhlik olgusunun günümüzde varlığını sürdüren dinamiklerini Pierre Bourdieu’nün sosyolojik yaklaşımıyla incelemektir. Bu çalışmada, bireyler için şeyhliğin ne ifade ettiği, insanların neden şeyhe gittikleri ve sahte şeyhleri ortaya çıkaran etkenler tartışılmaktadır. Bu çerçevede nitel araştırma yöntemi ile Şanlıurfa’da uzun yıllardır bulunan bir şeyhlik makamında şeyh ile ailesi (7) ve oraya çözüm amacıyla gelen ziyaretçiler (20) olmak üzere 27 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgularda, şeyhlik olgusunun bölgede halk ile devlet arasında bir tampon kurum olarak yer aldığı görülmektedir. Bireylerin şeyhe gitme nedenleri arasında gebelik, fiziksel/psikolojik sorunlar, büyü, uyuşturucu madde bağımlılığı, aşiret kavgaları ve cinsel taciz gibi nedenler dikkat çekmektedir. Bu yönüyle de tampon kurumun boşluk doldurma işlevi, sahte şeyhliklerin ortaya çıkışını da açıklamaya yardımcı olmaktadır.