ÖZET
Ali Şeriati sosyal kuram ve dinler tarihinin çeşitli yönleri üzerine derinlemesine yazılar yazmış, ancak çok az kişi onun İbn Haldun hakkındaki görüşlerini incelemiştir. Bu çalışmanın ana odağı ise, Şeriati’nin İbn Haldun’un söylemlerine dair okumalarıdır. Bu durum, bu çalışmanın Doğu’da ya da Batı’da gerçekleştirilmiş olan İbn Haldun çalışmalarıyla ve hatta onun Ahmed Eşref gibi sosyologlar ve sosyal antropologlar tarafından nasıl yorumlandığıyla ilgili olmadığı anlamına gelir. Aksine, bu makalede Ali Şeriati’nin 36 ciltlik mirası gözden geçirilmeye ve İbn Haldun ile ilgili düşünceleri incelenmeye çalışılmıştır. Şeriati İbn Haldun hakkında önemli şeyler söylemiş midir? İbn Haldun hakkında ne düşünmektedir? Şeriati İbn Haldun’u nasıl okumaktadır? Şeriati’nin yorumladığı haliyle İbn Haldun üzerine çalışan başkaları olmuş mudur? Bu çalışma kapsamında incelenen Farsça, İngilizce, İsveççe, Rusça, Arapça ve Türkçe literatür göz önünde bulundurulduğunda, Şeriati’nin İbn Haldun yorumuna dair hiçbir atıf bulunmamaktadır. Ancak Ali Şeriati’nin bu dünyadaki en önemli Avrupa-merkezci olmayan çağdaş sosyal kuramcılardan biri olduğu ve en önemli klasik toplumsal düşünürlerden biri olan İbn Haldun hakkındaki görüşlerinin göz ardı edilmemesi gerektiği düşünüldüğünde, bu durum kabul edilebilir değildir. Bu nedenle mevcut çalışmada bu görev üstlenilmiş ve Şeriati’nin İbn Haldun’a yaklaşımı tetkik edilmiştir.