ÖZET
Bu çalışma, insan haklarına ilişkin evrenselcilik ve görecelilik tartışmasını Çin örneğinde ele almayı amaçlamaktadır. Soğuk Savaş’ın sona ermesi ve küreselleşme dinamiklerinin artan etkisiyle insan hakları fikri tartışmalı bir konu haline gelmiştir. İnsan haklarını ihlal eden devletlere müdahale edilmesi konusu uluslararası toplumun önemli gündemlerinden biri olmuştur. Çin örneğinde olduğu gibi insan hakları ihlali konusu Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği tarafından da sıklıkla dile getirilmektedir. Çin ise 1990’lı yıllara kadar bu iddialara karşı konunun kendi içişleri olduğunu öne sürerek bu konuya müdahale edilmemesi gerektiğini vurgulamıştır. Ancak Çin, insan haklarının evrenselliğini kültürel değerlerle tartışmaya açmaya çalışmıştır. Çin, insan haklarının Avrupa merkezli ve Batılı - modern dünyanın ürünü olduğunu iddia ederek Asya değerlerini vurgulamıştır. Bu durum, Uluslararası İlişkiler disiplini içinde realizm ve liberalizmin temsil ettiği ana akım teorilere karşı, kültürel göreciliği ön plana çıkaran postmodern ve post-kolonyal teorilerin meydan okuması olarak değerlendirilebilir. Ancak, bu eleştirel teorileri kullanmak, mevcut iktidar ilişkilerini kültürel bağlama indirgeyerek yeniden üretebilmektedir. Bu çalışma, Çin›in insan hakları anlayışını evrensellik/görecelilik tartışmasının ötesinde yeniden düşünmeyi amaçlamaktadır.