Makale

Köy Paydaşları Katılımlı Değerler Eğitimi: Bir Eylem Araştırması

ÖZET

Ferdin davranışlarının değerler ekseninde biçimlendiği ve ortaya konulduğu bir gerçektir. Değer algısı ise şekillenen bu davranışın müspet ya da menfi kabul edilmesini sağlar. Bu durum, değer eğitiminin insan davranışında önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Ülkemizde değer eğitimi çalışmaları yürütülürken çalışmaları gerçekleştiren kurumların birbirinden bağımsız olarak hareket ettiği görülmektedir. Değerler eğitimine toplumsal katılımın konu edildiği bu çalışma; İlkokul öğrencilerine uygulanan eğitim programına öğrencilerin çevresindeki toplumsal grupların da dahil olduğu bir eylem araştırmasına dayanmaktadır. Çalışmanın amacı; okullarda yürütülen değerler eğitimi çalışmalarının camilerin paydaş kabul edildiği bir ortamda öğrenciler üzerinde olumlu sonuçlar elde ederek sonuçlandırılmasıdır. Bu kapsamda okulda değerler eğitimi çalışmaları yürütülürken Cuma Namazı hutbelerinde de okulda işlenen değerlerin anlatılması sağlanmıştır. Diğer paydaşların dâhil olmasıyla birlikte öğrenilenlerin davranış oluşumunda daha etkili hâle gelmesi ve daha kalıcı olması hedeflenmiştir. Nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı iç içe karma desenin tercih edildiği bu çalışmada ilk olarak eylem araştırması planlanmıştır. Bu kapsamda, nitel yöntemin derinlemesine görüşme tekniğinden faydalanılarak tespit edilen örneklemin ihtiyaçları belirlenip önceliklendirilmiş, eğitim programına dâhil edilecek değerler ve haftalık olarak kullanılacak Cuma hutbe içerikleri bu sayede belirlenmiştir. Buradaki eylemler 15 günde bir olmak kaydıyla geçerlik komitesinde tartışılmıştır. Araştırmanın nicel kısmı ise ön-test ve son-test şeklinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, 8 haftalık çalışma sonucunda eylem araştırması tamamlanmış ve yapılan analizler sonucunda ön-test ve son-test sonuçlarına göre öğrencilerin ahlaki olgunluk ölçeği puanlarında artış olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçları, araştırmaya katılan öğrencilerin “Ahlaki Olgunluk Ölçeği”nden aldıkları uygulama öncesi ve sonrası puanlar arasında anlamlı fark olduğunu göstermektedir (z=-2.26, p<.05). Fark puanlarının sıra toplamaları dikkate alındığında gözlenen bu farkın pozitif sıralar yani son-test puanları lehine olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Değer ahlak karakter eğitimi eylem araştırması karma araştırma değerler eğitimi ahlaki olgunluk