Makale

The Myth and Reality of Rukiye Hanim in the Context of Turkish Malay Relations (1864-1904)

ÖZET

Bu makale Rukiye Hanim’ın kimliği, kısmen biyografisi ve ilişkilerini ele almaktadır. Rukiye Hanim, modern Malezya’nın siyasi ve akademi dünyasında kayda değer rol almış üç ailesinin ‘büyükannesi’ olmasıyla tanınıyor. 19. yüzyılın sonlarına doğru, kardeşi Hatice Hanim’la birlikte Johor Sultanı Ebubekir’e Osmanlı Sarayı’nın hediyesi olarak gönderildiği ileri sürülmektedir. Bu makale, kimi çevrelerin Rukiye Hanim’ın ilişkileri bağlamında ortaya attıkları görüşler üzerine gündeme geldi. Bu çalışmanın yazarları bu Hanim hakkında gündeme getirilen mevcut anlatıları, Benedict Anderson’un ‘icad edilmiş hafıza’ kavramına atfen dikkatlere sunmaktadır. Çalışmada, bir dizi hatalı imgeler etrafında kurgulandığı ileri sürülen Rukiye Hanim’la ilgili bazı detaylara dikkat çekmektedir. Bu çerçevede, çalışma, bugüne kadar kaleme alınmış birincil kaynaklar kadar, Rukiye Hanim’ın hayattaki yakınları ile yapılan sözlü anlatıya dayanmakta ve içerisinde Türkçe, Malayca ve İngilizce kaleme alınan eserler karşılaştırmalı olarak değerlendirilmektedir. Bu araştırma, söz konusu cariyelerin Osmanlı Saray ailesine mensup olmadığını, aksine başka bir ulusa mensup sıradan kişiler olduğunu bulgulamaktadır. Rukiye Hanim kimliği etrafında oluşturulan sansasyonel imaj, Türkiye ve Malezya’da bazı belirli çevrelerin tarihi gerçekleri farklı yorumlamalarına dayanmakta ve bu imaj ile modern Türkiye ve Malezya ilişkileri tarihsel olarak örüntülenmek istenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rukiye Hanim Osmanlı Devleti Cohor Sultanlığı Cariye Tarihsel İmaj