Özet
20.yüzyılın ikinci yarısından itibaren küresel çapta yaşanan değişmelere paralel olarak bilhassa Batı toplumlarında,“kült grupları”, “tarikatlar”, “yeniçağ dinleri”, “yeni dinî hareketler” gibi farklı kavramlarla ifade edilen Yeni Dinî Hareketlerin (YDH) ortaya çıktığı ve kısa zamanda bu hareketlerin tüm dünyada yaygınlık kazanmaya başladıkları bilinmektedir. Nitekim çoğunlukla marjinal dinî oluşumlar olarak kendisini gösteren YDH’ler zaman zaman büyük yankı uyandıran bir takım şiddet eylemleri ile gündeme gelmişlerdir. YDH’lerin cinayet, suikast, toplu intihar gibi şiddet eylemleriyle gündeme gelmeye başlamasıyla birlikte YDH’ler ve şiddet arasında doğrudan bir ilişkinin olup olmadığı, şayet varsa bu ilişkinin hangi boyutta ve ne tür özelliklere sahip olduğu, bu hareketlerin şiddete ne derecede eğilimli olduğu, hangi faktörlerin şiddete yol açtığı gibi konular tartışılmaya başlanmıştır.
Bu çalışmada öncelikle YDH-şiddet ilişkisi, gerçekleştirmiş oldukları eylemlerle zihinlere kazınan ve
“büyük beş” olarak da bilinen Halkın Tapınağı, Branch Davidians, Aum Shinrikyo, Güneş Mabedi ve Cennet’in
Kapısı hareketleri baz alınarak örneklendirilecektir. YDH’lerin bazı doktrinler etrafında, karizmatik liderlerinin ellerinde dehşet saçan bir şiddet mekanizmasına dönüşebildiğine şahit olunmaktadır. Bu sebeple YDH’leri şiddete sevk eden temel faktörlerden ikisi olan apokaliptik inanç ve karizmatik liderlik üzerinde durulacaktır. Nihai aşamada, günümüzdeki bazı dinî grupları şiddete sevk eden faktörlerin geçmişte YDH’leri şiddete sevk eden faktörlerle benzerlik taşıyıp taşımadığı tespit edilmeye ve YDH’lerin şiddet eylemlerini azaltmak noktasında neler yapılabileceğine dair öneriler sunulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Yeni dinî hareketler şiddet apokaliptik inanç karizmatik liderlikPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Emine Battal, Arş. Gör., Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- DOI: dx.doi.org/10.12658/human.society.6.11.M0143
- Yıl: 2016 (Haziran) / Cilt: 6 / Sayı: 1
- Sayfa: 7-22
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 3573 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git